Canceling: Hoe worden we beïnvloed? Tips en inzichten van socioloog Marcel van den Haak
In een wereld waar snel oordelen de norm is, heeft cancelcultuur een grote impact. In deze blog ontdek je hoe het werkt en wat je als bedrijf kunt doen om er effectief mee om te gaan.
We leven in een tijd waarin we met drie klikken toegang hebben tot enorme hoeveelheden informatie, en waar social media onze mening al scrollend beïnvloedt. Daarom organiseerde het SMC een event over framing. Het centrale thema: of het nu gaat om een foto, een nieuwsbericht of een controversiële uitspraak, framing speelt een bepalende rol in hoe we iets waarnemen. Maar hoe werkt framing precies? Hoe herken je het? Wie maakt zich er schuldig aan, en waarom? En hoe kun je er zelfs van profiteren?
In deze blog geef ik een terugblik op de belangrijkste inzichten van drie professionals, met de visie van socioloog Marcel van den Haak over canceling en sociale uitsluiting. Niet alleen in de huidige tijd, maar ook in het verleden.
Socioloog Marcel van den Haak over framing
Framing kent verschillende vormen. Wat nieuw is, is dat framing – vooral door de snelheid en invloed van sociale media – veel gemakkelijker is geworden. Tegenwoordig kan iedereen het toepassen. Door de zogenaamde ‘internetparadox’ wordt dit effect nog sterker: we kunnen alles snel opzoeken, maar daardoor hebben veel mensen juist minder kennis paraat en missen ze context. Sociale media-algoritmen versterken dit effect alleen maar.
Ook mensen die anderen proberen te cancelen, zijn eigenlijk aan het framen. En degene die gecanceld wordt, wordt op zijn beurt ook geframed.
Hoe is canceling ontstaan?
Van den Haak vertelt over de band Chic, die een nummer uitbracht over het cancelen van liefde. Het nummer verscheen in een film, waarna de uitspraak “you are canceled” populair werd. Mensen begonnen de hashtag #cancelled te gebruiken, gevolgd door #boycot (met de naam van degene die ze wilden cancelen). Zo ontstond de cancelcultuur.
Waarom willen we iemand cancelen?
We leven allemaal in onze eigen filterbubbels. Een sterke socialmediabubbel of nieuwsbubbel kan snel een eenzijdig beeld oproepen van iemand. Marcel van den Haak noemt een voorbeeld:
“Op het eerste gezicht kan het oproepen tot het cancelen van iemand alleen maar bedoeld zijn om bijvoorbeeld een expliciet kunstwerk te laten verwijderen. Maar de framing van zo’n poging kan veel grotere gevolgen hebben. Niet alleen verdwijnt het kunstwerk uit de openbare ruimte, ook de kunstenaar wordt gevraagd om niet meer als jurylid deel te nemen aan een wedstrijd.”
Gelukkig wordt de soep niet zo heet gegeten als deze op social media wordt opgediend:
Echt gecancelde mensen zijn toch niet echt weg en houden hun podium.
Wat kun je hier als bedrijf mee?
Wuif kritiek nooit weg met opmerkingen als ‘het is maar cancelcultuur.’ Zijn er misstanden? Los ze op voordat ze breed worden besproken op social media. Social media geeft kleinere minderheidsgroepen een stem, maar ook een net ontslagen werknemer kan zijn of haar verhaal delen. Wees daarop voorbereid.
Belangrijkste persoonlijke advies
Maak je niet te druk over polarisatie. Er is een grote middengroep die zich helemaal niet bezighoudt met cancelen. Cancelcultuur speelt zich vooral af onder jongeren, in de media en in de politiek.
Wat betekent dit voor promotie? Drie praktische tips:
1. Praat mét mensen, niet alleen over hen
Zorg dat je online aanwezig bent en toegankelijk bent voor gesprekken.
2. Monitor wat er over je bedrijf wordt gezegd
Zo kun je op tijd reageren op eventuele kritiek.
3. Blijf zichtbaar in de media.
Als je mensen boos hebt gemaakt (gefeliciteerd, je stond ergens voor!), is het belangrijk dat je al een actief mediaprofiel hebt. Denk aan interviews, persberichten of het inhaken op nieuws (newsjacking).
Geen idee wat newsjacking is? Download het gratis ebook over drie manieren om in het nieuws te komen.
Hulp nodig?
Wil je aan de slag met een van deze tips en hulp bij het vinden van jouw verhaal of het delen ervan in de media? Stuur me een bericht via dit formulier.